Iedereen verlangt ernaar om geliefd, gekend en geaccepteerd te zijn. Kwetsbaar durven zijn zonder angst en onzekerheid, gewoon er mogen zijn, geborgen in rust en overgave. Dit soort liefde is in alle eeuwen het kostbaarste dat een mens kan worden toebedeeld. Juist hier gaat de tentoonstelling ‘Liefde in de Vrijstad – Een Hooglied’ over. De kracht en het mysterie van echte liefde en goede erotiek aan de hand van het Bijbelboek ‘Hooglied’.
Het is nu voorjaar 2018. Na een tijd dat alles kon en aanstoot geven ongeveer de norm was in de kunsten, blijkt de pendule langzaam de andere kant op te slingeren. Interessante tijden om van gedachten te wisselen over hoe onze westerse cultuur met seksualiteit in kunst omgaat. Een uitgelezen kans om iets schoons te laten zien wat dit thema betreft, met name in deze eeuwenoude kerk, waar nog steeds elke zondag een gemeenschap geënt op eeuwenoude liturgie de bron opzoekt van duurzame schoonheid en vrede.
Het was dan ook een voorrecht en tegelijk een mooie uitdaging om als curator aan dit project te mogen meewerken. In samenwerking met het geweldige team van Stichting Kunst in de Kerk zijn wij op zoek gegaan naar beelden met evenwicht. Niet plat, niet preuts, niet zoetsappig. Het liefst gelaagd met symboliek en betekenis. Niet alleen vakkundig gemaakt, maar ook anders dan anders; soms grappig, soms speels, soms pijnlijk en hopelijk altijd verrijkend.
De hier tentoongestelde kunstwerken zijn niet choquerend, wel uitdagend omdat ze over het verlangen naar bestendige trouw, eerlijkheid en openheid gaan. Het kan gebeuren dat zelfs vasthouden aan zo’n verlangen niet eenvoudig is. Soms gaat het zelfs tegen beter weten in en kan het alles kosten om – ‘en toch’ – de hoop te blijven koesteren. Leren liefhebben, met vallen en opstaan is een levenslang proces voor ons allemaal.
Wij zochten makers die zelf eerlijk op zoek zijn, wiens (levens)kunst langzaam gevormd wordt door het schone, ware en goede. Want een waarachtig doorleefd hart is te proeven in wat de handen scheppen.
De kunstwerken vertellen soms over de algemeen menselijke liefde, soms over de bijzondere liefde tussen twee geliefden, meestal geïnspireerd op de Bijbel. Soms is er ook een mystiek element en raakt het aardse verlangen aan een hemels mysterie: de liefde tussen God en mens.
De Bijbel spoort ons aan om vasthoudend te vertrouwen op God, onwankelbaar te blijven hopen en mateloos te lief hebben. In de vergankelijkheid van het leven is liefde het enige wat blijft, en toch steeds weer een nieuw begin in zich draagt, eeuwigheidswaarde in zich bergt. Het is beloofd: de liefde zal nooit vergaan. Misschien wel de grootste uitdaging is, of we op deze belofte kunnen leren vertrouwen.
Wij hopen dat deze kunstwerken de viering van het leven en de liefde zullen aanwakkeren. Als God liefde is, zoals de Bijbel stelt, dan willen wij u, geïnspireerd door de psalmist, graag uitdagen: “Smaakt en ziet dat God goed is”.
Ik hoop dat deze tentoonstelling u verkwikt en verwondert en wens u veel (her)ontdekkingsplezier!
Anikó Ouweneel
samensteller van de tentoonstelling en het boek.
Afbeelding:
Mirjam Beuker Verlangen; steengoedklei met pigmenten, oxides en porseleinengobe; 51 x 26 x 32 cm