Een duizelingwekkende gedachte: je ontwaakt nadat je bent doodgegaan. Het inzicht dat je opnieuw leeft blaast je weg. Een nieuw begin dat jou geschonken is. En je herkent jezelf en herinnert je eigen geschiedenis. Je leeft! En toch! Opperste verwondering, zoniet verbijstering!
Je beseft dat de ultieme werkelijkheid je verbeelding overstijgt. Het avontuur gaat door en is intenser dan ooit tevoren. Een pril besef van de goddelijke heelheid in alle dingen ontspruit in je geest: in de schepping en de vele dimensies en nieuwe dynamieken die zich daarin constant ontvouwen.
Noli me tangere van Erzsébet Baerveldt verbeeldt Jezus in de eerste seconden na de opstanding. In de geschriften vind je geen relaas over dit intieme gebeuren. Wat er wel staat is dat Jezus alle macht in de hemel en op aarde ontving, nadat hij de verzoekingen van de duisternis had doorstaan. Hij werd dus ‘wakker’ in zijn graf als overwinnaar. In een lichaam dat zo anders was dan daarvoor dat Maria hem niet herkende in de graftuin en hem zelfs niet mocht aanraken. (Het moet een bijzondere ervaring zijn geweest voor de kunstenares om het beeld ‘Raak mij niet aan’ weken achter elkaar te vormen met haar handen.)
Maar overwinnaar of niet, het is heel voorstelbaar dat Jezus in de eerste fractie van zijn ontwaken bevangen werd door een diepe verbazing (en misschien wel verbijstering), toen hij zijn eigen handen en wonden herkende. Gegoten in zwaar brons, in al zijn aardsheid verliest het gebeuren zijn bovennatuurlijke en ongrijpbare karakter en krijgt het ineens de gedaante van de mogelijkheid en van de hoop dat de dood niet het laatste woord heeft. Een voorzegging van onze eigen opstanding.
Noli me tangere is een blikverruimend opstandingsbeeld. Een verrijzenis in al haar menselijkheid, die iets hemels naar beneden trekt en op aarde laat landen.
***
Deze blog verscheen eerder op Lazarus op 16 april 2017.
Afbeelding: Erzsébet Baerveldt Noli me tangere, 2007, brons 80 x 80 x 95cm
foto boven gemaakt in Museum Catharijneconvent tijdens de tentoonstelling Cold Turkey in 2008